Grupa seniorów (ok. 60 roku życia) to duża grupa osób jeszcze aktywnych zawodowo. Dotykają ich już problemy starzenia się, w tym wszelkiej maści dysfunkcje organizmu. Pogarsza się w szczególności funkcjonowanie układu trawiennego, pogarsza się wchłanianie składników pokarmowych, pojawia się wielochorobowość i wielolekowość.
Wszystko to wymusza wprowadzenie zmian w diecie. Szacuje się, że ponad 50% tej grupy nie przyjmuje prawidłowej ilości składników odżywczych, więc jest ona zagrożona niedożywieniem i szybko postępującą utratą kondycji.
Przyczyny zaburzeń odżywiania u osób starszych:
- zmniejszone wydzielanie śliny
- zaburzenia odczuwania smaku i węchu
- brak odczuwania łaknienia
- zmiany zanikowe śluzówki (mniej skoków żołądkowych, gorsze wchłanianie) – gorsze trawienie
- problemu z gryzieniem i połykaniem
Na szczególną uwagę zasługują tutaj zaburzenia kognitywne (demencja, Parkinson, Alzheimer) i bardzo wstydliwe aspekty finansowo – społeczne prowadzące do alienacji czy depresji, a w konsekwencji do niedożywienia.
Ogólne zasady żywienia seniora:
- regularne posiłki – stałe pory i stałe odstępy miedzy posiłkami np. ok 3 godzinne, w przypadku osób już niedożywionych ilość i częstość posiłków można zwiększyć
- należy postawić na dietę łatwostrawną
- dieta oparta powinna być na węglowodanach złożonych (pełnoziarniste produkty lub ich łatwiej strawne odpowiedniki). Węglowodany proste nie powinny stanowić więcej niż 10 % energii z diety, a w przypadkach zaburzonej często glikemii nawet 5%.
- białko – nabiał, mięso, ryby, strączki – w obróbce kulinarnej zapewniającej strawność tych produktów
- tłuszcz – nie powinno go w diecie zabraknąć, natomiast dobrą strategią będzie korzystanie z tłuszczów wielonienasyconych pochodzenia roślinnego i korzystnie z nich poprzez dodawanie do gotowych posiłków – unikamy smażenia, gotowania i pieczenia w dużej jego ilości
- warzywa powinny stanowić postawę diety, ale są problematyczne w trawieniu, dlatego wskazana jest delikatna obróbka termiczna warzyw np. na parze.
- owoce powinny występować w diecie codziennie, ale też powinny być różne gatunkowo – w ilości ok 250g – głównie wysokooksydacyjne ale i o niskim indeksie glikemicznym np. jagodowe.
- nabiał – jest on tolerowany gorzej w wiekiem, ale warto się pokusić o produkty fermentowane, gdzie jest mniej laktozy. Należy przy tym kontrolować podaż wapnia w przypadku diety beznabiałowej, starzenie bowiem łączy się z osteoporozą
- woda – w ilości nie mniej niż 30ml/kg masy ciała co daje sporą dawkę wody i problemy z częstym wyróżnianiem, dlatego PDT podaje, by spożyć dziennie 4 szklanki wody, szklankę kawy lub herbaty, szklankę soku świeżo wyciskanego z naciskiem na warzywno-owocowy i bez dodatku cukru i szklankę produktu fermentowanego.
